Przewodnik

Większość obiektów zabytkowych skupionych jest przy najbardziej reprezentacyjnym trakcie Głównego Miasta, czyli Drodze Królewskiej, ale także przy uliczkach do niej przyległych oraz przy deptaku nad Motławą zwanym Długim Pobrzeżem.

Zwiedzanie historycznego centrum Gdańska najlepiej rozpocząć od Bramy Wyżynnej, otwierającej Drogę Królewską prowadzącą ulicami Długą i Długim Targiem do Bramy Zielonej. W Bramie tej działa Pomorskie Centrum Informacji Turystycznej. Tuż za nią znajduje się zespół Wieży Więziennej i Katowni, zwany Barbakanem Gdańskim, w którym obecnie zlokalizowane jest Muzeum Bursztynu.

Tuż za nim znajduje się Złota Brama oraz Dwór Bractwa św. Jerzego. Na przestrzeni ograniczonej z jednej strony Teatrem Wybrzeże, a z drugiej Barbakanem, mieści się Targ Węglowy, na którym odbywa się wiele imprez, koncertów i wydarzeń kulturalnych. Tuż za Złotą Bramą rozciąga się wspaniały widok na Drogę Królewską. Trakt zdobią urokliwe, odrestaurowane kamieniczki, których pierwowzory wywodzą się w większości z XVI i XVII wieku. Jednak znajdziemy tu również nawiązania do gotyku. Niegdyś kamieniczki należały do najzacniejszych patrycjuszy, kupców i wysokich urzędników Gdańska, a obszerne kwatery wynajmowano królom polskim. Jedną z najpiękniejszych kamieniczek przy ul. Długiej jest bez wątpienia Dom Uphagena gdzie mieści się jeden z oddziałów Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Nad zabudową ulicy góruje gotycki Ratusz Głównego Miasta, najokazalsza i najcenniejsza budowla świecka dawnego Gdańska, niegdyś siedziba władz miasta. Hełm wieży o wysokości 80 metrów wieńczy metalowy, złocony posąg króla Zygmunta Augusta. Warto zwiedzić jego misternie zrekonstruowane wnętrza (w Internecie można również obejrzeć animację rozbudowy Ratusza.)

   

Dokładnie naprzeciw Ratusza znajduje się Informacja Turystyczna, Oddział PTTK Gdańsk, sklep z pocztówkami oraz albumami Gdańska. Tu możesz wynająć przewodnika.

Sercem Gdańska, zamiast charakterystycznego dla wielu miast "rynku", jest Długi Targ, który wraz z ul. Długą w XIII wieku pełnił rolę traktu kupieckiego. To właśnie tu znajduje się symbol Gdańska, czyli Fontanna Neptuna, z królującym od 1633 roku królem mórz. Za fontanną wzosi się Dwór Artusa. W bliskim sąsiedztwie znajduje się Złota Kamienica oraz Nowy Dom Ławy, gdzie ze szczytowego okna codziennie o godz. 13.03 wygląda do przechodniów "Panienka z okienka", czyli ucharakteryzowana na XVII-wieczną panienkę młoda gdańszczanka. Spróbuj odnaleźć miejsce na Długim Targu, z którego można zobaczyć równocześnie trzy posągi Neptuna. Jeśli już teraz chcesz poczuć się tak, jakbyś stał na środku Długiego Targu, zobacz panoramę Długiego Targu. Spacerując w kierunku Motławy ulicą Długą, dotrzesz do Zielonej Bramy, oddziału Muzeum Narodowego w Gdansku. Gdy przejdziesz przez bramę, znajdziesz się na Długim Pobrzeżu. Twój wzrok od razu przyciągnie charakterystyczna sylwetka Żurawia - najstarszego zachowanego dźwigu portowego w Europie. Dominujący nad Motławą Żuraw jest uznawany za jeden z symboli Gdańska. Minąwszy Zieloną Bramę, możesz przekroczyć rzekę Motławę przechodząc przez Zielony Most. Wówczas dotrzesz na Szafarnię i do gdańskiej mariny, aż na wyspę Ołowiankę.

   

Turyści chętnie zatrzymują się na Zielonym Moście - to jedno z ulubionych miejsc widokowych, gdzie spacerowicze chętnie robią sobie pamiątkowe zdjęcia. Skręcając w lewo za Zieloną Bramą, możesz kontynuować spacer wzdłuż Motławy. W pierwszej kolejności miniesz przystań Żeglugi Gdańskiej. Zawijają tu statki pływające do Sopotu, Gdyni czy na Hel. Nieco dalej, przy Baszcie Łabędź w okresie wakacyjnym mają tu swój przystanek tramwaje wodne oraz piracki statek wycieczkowy "Galeon Lew". Mijając ciąg kamienic, w których znajdują się sklepy z suwenirami i restauracje, dotrzesz do majestatycznego Żurawia, który służył do przeładunku towarów i stawiania masztów na statkach, a także pełnił także funkcję bramy miejskiej. W jego wnętrzu znajduje się zrekonstruowany i czynny mechanizm napędowy - ogromne drewniane koło, poruszane kiedyś siłą ludzkich nóg.

Do Żurawia przylega nowoczesna kamienica wpisująca się w historyczną pierzeję, w której mieści się otwarty w 2012 roku Ośrodek Kultury Morskiej (najmłodszy oddział Narodowego Muzeum Morskiego).

 

Główna siedziba Muzeum Morskiego znajduje się po przeciwległej stronie Motławy - na Ołowiance - w trzech zabytkowych Spichlerzach: "Panna" "Miedź" i "Oliwski". Do Muzeum Morskiego należy również zacumowany przy nabrzeżu statek-muzeum Sołdek, pierwszy pełnomorski statek zbudowany w Stoczni Gdańskiej po II wojnie światowej - jedna z największych atrakcji Gdańska. Po drugiej stronie rzeki usytuowana jest Wyspa Spichrzów, gdańska marina, a nieco dalej wzdłuż kanału portowego - Polska Filharmonia Bałtycka zlokalizowana w budynkach po dawnej, XIX - wiecznej elektrociepłowni. Komunikację po obu stronach rzeki umożliwia prom Motława. Na Ołowiankę ma wkrótce prowadzić kładka nad rzeką. Spacerując Długim Pobrzeżem warto przejść przez średniowieczną, gotycką Bramę Mariacką, prowadzącą, na jedną z najbardziej malowniczych uliczek w Europie. Ulica Mariacka jest przykładem dawnej zabudowy gdańskiej z przedprożami, które zdobią rzygacze, wąskimi i bogato dekorowanymi fasadami kamienic, należących niegdyś do zamożnych kupców i złotników. To tu kupisz pamiątki wykonane z bursztynu, którego Gdańsk jest stolicą. Tuż za Bramą Mariacką znajduje się Muzeum Archeologiczne, największa tego typu placówka w Polsce Północnej, ze zbiorem ponad 27 tys. eksponatów archeologicznych, etnograficznych, numizmatycznych oraz przyrodniczych. Muzeum posiada także wieżę widokową, z której rozciąga się przepiękny widok na panoramę Gdańska. Wąska i pełna stoisk z bursztynami ulica Mariacka prowadzi do wielkiej, monumentalnej świątyni. Bazylika Mariackia to jeden z największych ceglanych kościołów na świecie, zwany koroną Gdańska. Z wysokiej na 77,6 metrów wieży, na którą wiedzie blisko 400 schodów, można podziwiać panoramę miasta.

 

Po wyjściu z Bazyliki Mariackiej polecamy spacer ulicą Piwną, w której ciagle powstają nowe restauracje, kawiarenki czy młodzieżowe kluby. Ma na to wpływ pobliskie sąsiedztwo uczelni wyższej, czyli Akademii Sztuk Pięknych, częściowo zlokalizowanej w zabytkowych wnętrzach Wielkiej Zbrojowni. Stąd warto zboczyć do Kaplicy Królewskiej, jedynej barokowej świątyni na Głównym Mieście. Naprzeciwko Kaplicy, u zbiegu ulic Grobla I i św. Ducha w 2009 roku stanęła Fontanna Czterech Kwartałów, z czterema lwami symbolizującymi miasto Gdańsk. Przechodząc przez pasaż Wielkiej Zbrojowni lub obchodząc go uliczką Teatralną, znajdziemy się ponownie na Targu Węglowym, gdzie zlokalizowany jest Teatr Wybrzeże, będący - obok Teatru Narodowego w Warszawie i Teatru Starego w Krakowie - jedną z trzech narodowych scen dramatycznych. Tuż obok Targu Węglowego mieści się Targ Drzewny, nad którym dominuje pomnik króla Jana III Sobieskiego. Stąd warto wybrać się na ulicę Korzenną, by zobaczyć Ratusz Staromiejski, z pięknie zdobioną Salą Mieszczańską i dawnym Gabinetem Burmistrza. Przy ulicy Korzennej zobaczysz pomnik Jana Heweliusza i największą współczesną atrakcję turystyczną - Most chlebowy zwany Mostem Miłości który został ustawiony w 2011 roku wzorem innych europejskich miast.Na moście usytuowanym nad Kanałem Raduni po obu stronach balustrady wiszą setki kłódek zakochanych.

W sercu Gdańska warto wstąpić do kościołów: św. Mikołaja, najstarszego kościoła Gdańska, powstałego u schyłku XII wieku oraz kościóła św. Katarzyny, najstarszego kościóła parafialnego Starego Miasta, określanego mianem Matrona Loci.

Spod Ratusza Staromiejskiego Podwalem Staromiejskim i ulicą Tartaczną kieruj się w kierunku placu Obrońców Poczty Polskiej, gdzie znajduje się Muzeum Poczty Polskiej, Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Mieści się ono w historycznym budynku, w którym rozegrały się jedne z pierwszych wydarzeń II wojny światowej. Ekspozycja poświęcona jest historii obrony Poczty Polskiej w Gdańsku na tle sytuacji Polaków zamieszkujących Wolne Miasto Gdańsk. Zwiedzając Gdańsk nie można pominąć miejsca, w którym rozpoczęła się walka przeciwko polityce realnego socjalizmu. Chodzi oczywiście o Stocznię Gdańską ze słynnymi dźwigami portowymi, które wpisały się na stałe w krajobraz miasta.

 

Na placu Solidarności, niedaleko miejsca, gdzie w grudniu 1970 polegli trzej pierwsi stoczniowcy, obecnie stoi monument w postaci trzech krzyży z kotwicami, czyli Pomnik Poległych Stoczniowców. Również tutaj, w listopadzie 1980 r. powstał ruch NSZZ "Solidarność" - poczytaj historie, lat 80. Obecnie produkcja stoczniowa w dużej części została przeniesiona na leżącą po przeciwległej stronie Martwej Wisły Wyspę Ostrów, a dawne tereny postoczniowe w większości znajdują się w rękach prywatnych inwestorów. Obszar noszący nazwę Młode Miasto w przyszłości stanie się nowoczesną dzielnicą handlowo-usługową Gdańska. Wyrosło tu już Europejskie Centrum Solidarności, czyli poświęcone ruchowi "Solidarności" centrum muzealno-konferencyjne, które zostanie otwarte w 2014 roku. Eksponaty, które będą wystawiane w ECS, obecnie znajdują się w podziemiach budynku Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" przy Wałach Piastowskich - zobacz wystawę Drogi do Wolności. Stąd warto wybrać się na Górę Gradową. Zespół poforteczny Grodzisko to wzgórze o wysokości 50 m n.p.m. Z najwyższego punktu, gdzie stoi Krzyż Milenijny, rozpościera się przepiękna panorama na Główne Miasto. Na terenie dawnego fortu wyrosło Centrum Hewelianum - nowoczesne centrum edukacji i nauki, gdzie za pomocą interaktywnych ekspozycji można poznać wybrane zagadnienia z dziedzin nauk ścisłych oraz historii. Stąd, mijając Dworzec Główny, warto wrócić na Główne Miasto, zahaczyć o budowę Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, a potem wstąpić do pobliskiego Muzeum Narodowego i na Dolne Miasto, by zobaczyć bastiony. Koniecznie trzeba odwiedzić Twierdzę Wisłoujście oraz Westerplatte, czyli miejsca rozpoczęcia II wojny światowej. Sposób, w jaki w latach 1646-1976 ukształtował się półwysep Westerplatte, można prześledzić dzięki specjalnej animacji. Ponieważ zarówno do Westerplatte, jaki i do Twierdzy Wisłoujście trudno dotrzeć pieszo, polecamy komunikację miejską lub wycieczkę statkiem pirackim. Wracając z półwyspu można za pomocą przeprawy promowej z Wisłoujścia przedostać się przez Martwą Wisłę do dzielnicy Nowy Port, gdzie w szczególności warto zwiedzić 27-metrową latarnię morską ze słynną kulą czasu.

 

Stamtąd już całkiem niedaleko do Letnicy, gdzie znajduje się największy obiekt sportowy na Pomorzu - Stadion PGE Arena Gdańsk, zwany Bursztynową Areną. Wybudowany na EURO 2012, dziś jest siedzibą gdańskiego klubu piłkarskiego Lechia Gdańsk. Fani futbolu powinni zajrzeć do Muzeum Lechii. Tuż obok stadionu mieści się nowoczesne centrum wystawienniczo-kongresowe AmberExpo - gospodarz największych imprez targowych.

 

Z gdańskiej Letnicy niedaleko jest na Przymorze. Tu ciekawostką są słynne gdańskie falowce, w tym - przy ulicy Obrońców Wybrzeża - najdłuższy blok mieszkalny liczący 16 klatek, w którym mieszka około 3,4 tys. osób. Sąsiednią Zaspę warto odwiedzić nie tylko ze względu na powstałą w epoce PRL-u zabudowę, ale także z innego powodu - tu mieści się niebanalna galeria malarstwa monumentalnego.

Grzechem byłoby nie odwiedzić Starej Oliwy i jednego z najbardziej urokliwych zakątków miasta - Parku Oliwskiego im. Adama Mickiewicza, który powstał w XVIII w. na terenie dawnych ogrodów klasztornych cysterskich mnichów. Spotkać tu można okazy roślin sprowadzonych niemal z całego świata, podziwiać założone w 1920 roku alpinarium (ogród skalny), oranżerię, groty szeptów i kaskadę Potoku Oliwskiego, 112- metrową aleję strzyżonych lip, posadzoną jeszcze w XVII w. aleję grabową oraz palmiarnię ze słynną 17-metrową oliwską palmą. Do najpiękniejszych obiektów starej Oliwy należy Katedra Oliwska, trzynawowa sklepiona bazylika, zbudowana na rzucie łacińskiego krzyża, mająca status najdłuższego kościoła w Polsce.

 

Latem odbywają się tu koncerty na słynnych barokowych organach, więc warto tak zaplanować zwiedzanie obiektu sakralnego, aby od razu wysłuchać koncertu. Przechadzając się po Parku Oliwskim można zajrzeć do Pałacu Opatów oraz Muzeum Etnograficznego. Rodzinom z dziećmi polecamy spacer w pobliskim ZOONa wizytę w ogrodzie zoologicznym trzeba jednak zarezerwować kilka godzin. W Oliwie, warto się wdrapać na Pachołek, by podziwiać panoramę miasta. Z bezpłatnej wieży widokowej rozciąga się malowniczy widok na Gdańsk. Interaktywny Plan Starej Oliwy z pewnością ułatwi lokalizację ważniejszych miejsc.

Po zwiedzaniu Gdańska polecamy słodkie leniuchowanie nad morzem, bo przecież nic tak nie odpręża jak bałtycki piasek pod stopami czy szum fal. Na spacer brzegiem morza można się wybrać do Jelitkowa lub na Stogi. Polecamy też wycieczkę na molo w Brzeźnie zwłaszcza o wschodzie lub zachodzie słońca. Nic tak nie uskrzydla, jak otwarta przestrzeń żywiołu, jakim jest woda, a czasem po prostu zdrowotne działanie jodu.

Materiał pochodzi ze strony trójmiasto.pl